Phan Văn Quý - Xứng danh người con xứ Nghệ
02/01/2018
Sau cuộc giao lưu với tập đoàn Thái Bình Dương về, trong túi xách của tôi có một cuốn sách viết về người Anh hùng quê ở huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Cuốn sách lôi cuốn tôi, bởi những bài viết về một con người mà tôi rất quý mến – đó là người lính-doanh nhân Phan Văn Quý, Anh hùng lực lượng vũ trang, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thái Bình Dương.
Ông Phan Văn Quý phát biểu tại kỳ họp Quốc hội khóa 13
Tôi biết Phan Văn Quý từ khi Quỹ Tâm Tài Nghệ An được thành lập do anh Lê Doãn Hợp làm Chủ tịch và Quý làm Phó Chủ tịch. Khi đó tôi được mời làm thành viên ban Cố vấn. Tôi đã nhận lời vì biết mục đích của Quỹ là khuyến khích, động viên kịp thời đối với các tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước có công đóng góp xây dựng phát triển quê hương Nghệ An và người Nghệ An đang học tập, công tác trên quê hương đạt thành tích đặc biệt xuất sắc trên tất cả các lĩnh vực, góp phần vào công cuộc đổi mới đất nước, hội nhập quốc tế, xây dựng và phát triển quê hương.
Gặp nhau nhiều lần trong các cuộc họp, tôi cảm thấy Quý là người nhân hậu, dễ mến, làm việc rất dân chủ và bài bản nên luôn trân trọng anh. Tuy vậy tôi không có điều kiện để biết nhiều về anh cho đến một lần đi du lịch Thái Lan, tôi được ở cùng phòng với bác Tiến người cùng xã Nhân Thành với Quý. Bác Tiến đã 80 tuổi nhưng vẫn rất minh mẫn, cái minh mẫn của một người làm công tác tổ chức cán bộ lâu năm. Bác kể nhiều chuyện về Quý, nhưng có một câu chuyện khiến tôi nhớ mãi. Đó là lần Quý đưa ra dự án xây dựng Nhà máy nước sạch cho xã của mình được người dân và lãnh đạo rất vui mừng và ủng hộ. Chả là các nguồn nước của xã Nhân Thành vừa chua vừa đục đã bao đời nay. Có Nhà máy nước sạch ai chả thích. Và để thể hiện sự quyết tâm ủng hộ của mình, các hộ dân đã tự nguyện góp mỗi nhà 1 triệu đồng. Quý không thể từ chối được tấm lòng của bà con, nhưng đến khi khánh thành Nhà máy nước, Phan Văn Quý đã tuyên bố trả lại số tiền đó cho dân bằng tiền mặt ngay tại buổi lễ với một danh sách đã chuẩn bị đầy đủ và minh bạch. Không chỉ người dân trong xã xúc động khi nhận lại tiền, mà ngay cả tôi khi nghe câu chuyện này, tôi cũng thấy con tim mình bị lay động mạnh về hành động thương dân, trọng dân của Quý.
Gặp nhau nhiều lần trong các cuộc họp, tôi cảm thấy Quý là người nhân hậu, dễ mến, làm việc rất dân chủ và bài bản nên luôn trân trọng anh. Tuy vậy tôi không có điều kiện để biết nhiều về anh cho đến một lần đi du lịch Thái Lan, tôi được ở cùng phòng với bác Tiến người cùng xã Nhân Thành với Quý. Bác Tiến đã 80 tuổi nhưng vẫn rất minh mẫn, cái minh mẫn của một người làm công tác tổ chức cán bộ lâu năm. Bác kể nhiều chuyện về Quý, nhưng có một câu chuyện khiến tôi nhớ mãi. Đó là lần Quý đưa ra dự án xây dựng Nhà máy nước sạch cho xã của mình được người dân và lãnh đạo rất vui mừng và ủng hộ. Chả là các nguồn nước của xã Nhân Thành vừa chua vừa đục đã bao đời nay. Có Nhà máy nước sạch ai chả thích. Và để thể hiện sự quyết tâm ủng hộ của mình, các hộ dân đã tự nguyện góp mỗi nhà 1 triệu đồng. Quý không thể từ chối được tấm lòng của bà con, nhưng đến khi khánh thành Nhà máy nước, Phan Văn Quý đã tuyên bố trả lại số tiền đó cho dân bằng tiền mặt ngay tại buổi lễ với một danh sách đã chuẩn bị đầy đủ và minh bạch. Không chỉ người dân trong xã xúc động khi nhận lại tiền, mà ngay cả tôi khi nghe câu chuyện này, tôi cũng thấy con tim mình bị lay động mạnh về hành động thương dân, trọng dân của Quý.
Nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo chụp ảnh kỷ niệm cùng Chủ tịch Phan Văn Quý trong một chương trình của Tập đoàn Thái Bình Dương
Theo bác Tiến thì những chuyện hay về Quý “kể mãi không hết”. Tôi đọc trong cuốn sách này, thấy quả đúng như vậy. Những người bạn, người em, những Thủ trưởng cũ, mới, những người đồng đội, những nhà báo đến những nhân viên của Quý đều nghĩ về anh bằng cả tấm lòng yêu quý, trân trọng và cảm phục. Mỗi bài viết về Phan Văn Quý đều là một mảnh lấp lánh soi chiếu cuộc đời chiến đấu của người lính lái xe Trường Sơn vượt qua lửa đạn ác liệt ngày nào, cũng như cuộc đời của một doanh nhân coi “thương trường là chiến trường” phải chiến đấu đến cùng để làm nên thương hiệu sáng láng trong thời đại mới. Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, đã từng là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (Phó Thủ tướng) sau gần nửa thế kỷ vẫn còn nhớ như in những chiến công của người lính lái xe của mình: “Hơn 3 năm trên tuyến đường Trường Sơn, Quý đã lái xe chạy hàng vạn cây số an toàn để chở quân và hàng hóa ra mặt trận, tiết kiệm được hàng nghìn lít xăng dầu… Được sư đoàn 571 biểu dương và phát động toàn sư đoàn học tập, noi gương theo mô hình Giữ tốt – Dùng bền – An toàn – Tiết kiệm”. Trung tướng Phạm Tuân, người cùng Quý đại diện các Anh hùng Việt Nam đi dự Festival Thanh niên lần thứ 11 tại Cu Ba và sau này là Thủ trưởng của Quý cũng viết những lời thật trân trọng: “Rời quân ngũ đến với công việc kinh doanh, từ hai bàn tay trắng, giờ đây Phan Văn Quý đã gây dựng được một tập đoàn kinh tế tư nhân với hàng chục công ty con và đơn vị có vốn góp, tổng số vốn điều lệ hàng nghìn tỷ đồng. Chính điều đó cho thấy một ý chí, một quyết tâm, một nghị lực và một tầm nhìn. Những ai từng gặp Phan Văn Quý sẽ đều có chung một cảm nhận, đó là một con người thoạt đầu nhìn rất nhỏ nhẹ nhưng lại có sự lan tỏa của mình để thu hút mọi người”… Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Phạm Văn Tấn sau 5 năm hoạt động với đại biểu Quốc hội Phan Văn Quý cũng có những nhận xét thật khái quát: “Dù là con người không quảng giao, ít nói về mình, nhưng những việc làm của anh Quý thật là đáng quý. Dù chiến tranh đã lùi xa và anh Quý từ lâu đã không còn trong quân ngũ, nhưng ở anh, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” vẫn rõ, và càng sáng rõ khi là một doanh nhân, một đại biểu nhân dân”…
Một người có tấm lòng yêu nước thương dân với một ý chí vượt qua mọi lực cản để tới đích thành công như thế, hẳn phải có một tâm hồn rất đẹp. Đọc cuốn sách “Vẫn là người lính” tôi mới biết là Quý có một tâm hồn thơ dạt dào và lãng mạn. Những bài thơ dọc nẻo đường Trường Sơn khói lửa của anh luôn sáng lên tinh thần yêu nước yêu đời, yêu người của một người lính trẻ. Lái xe qua Đèo Ngang, tâm hồn anh như cất tiếng hát:
Đến chân đèo Ngang ta hát bài ca “Đất nước”,
Trên đỉnh đèo Ngang ta hát bài “Tổ quốc yêu thương”,
Vượt đèo Ngang rồi ta hát bài “Vì miền Nam phía trước”,
Tiếng súng vọng về ta chào tạm biệt đèo Ngang!
Đôi khi, cả những sáng kiến dọc đường hành quân cũng thành thơ như “Ngụy trang xe theo màu đất”:
Tôi chạy tất bật
Che bạt kín xe
Nắm đất vàng hoe
Trát cùng khắp bạt
Lòng tôi rợp mát
Ngủ dưới gầm xe
Nhưng đặc biệt là tình đồng đội, tình yêu lãng mạn của người lính trẻ luôn phảng phất trong tâm hồn anh. Chiến trường ác liệt, những người lính bỗng bất ngờ gặp “đồng hương” thì quả là như gặp được quê nhà nơi lửa đạn sống chết bất kỳ. Quý đã gặp những “Em gái đồng hương” trong những khoảnh khắc hành quân như vậy, và anh dành cho họ những tình cảm thật ấm áp, tươi trẻ:
Em nỏ nói nhiều, trên khuôn mặt tròn sạm nắng
Tôi đã biết em ở đây bao năm
Em chẳng nói em ở đâu thì tôi vẫn tin rằng:
Tiếng trọ trẹ “mô”,“tê” chính em là người xứ Nghệ!
Nhiều khi những tứ thơ hồn nhiên hiện lên trong tâm hồn người lính lái xe thật độc đáo. Phải nói bài thơ “Lá thư viết dưới gầm xe” của Phan Văn Quý là một bài thơ hay. Đoạn mở đầu bài thơ có những câu mà hoàn cảnh viết thư chỉ có với người lái xe thời chiến:“Cầm bút viết thư gửi về em/Gầm xe yên lặng như che rèm/Chắc em đã hiểu đời chiến sĩ/Mưa dầm nắng dội rồi cũng quen”. Và lời chia sẻ thật hóm hỉnh, dễ thương: “Xuống vực, lên đèo, rồi xuống vực/Bàn đâu mà có chỗ anh kê?”. Lá thư viết những gì trong xa cách người mình mơ tưởng ấy chỉ anh và cô gái biết, nhưng vì nó là thơ nên nó được chia sẻ cả với những người đọc, và ta hiểu được tấm lòng anh không chỉ nghĩ về “em” mà còn nghĩ về “xe”:
Thư đến em ơi cứ đọc đi
Đọc xong em sẽ hiểu những gì
Lòng anh đang cuộn trào cơn sóng
Sóng của tình yêu em và xe
Không ai ngờ bài thơ người lính trẻ từ chiến trường viết cho một “cô giáo” có thật hay tưởng tượng nào đó ở hậu phương từ năm 1974 lại hóa thành mối tơ duyên của anh với cô giáo Lê Thị Hương Liên sau này. Câu chuyện nhà báo Hoàng Tiến kể lại cũng nói lên sức mạnh cảm hóa của người lính với người đẹp trong tình yêu khiến người đọc thật xúc động: “Sau Chiến dịch, anh có dịp đến thăm nhà Sư đoàn trưởng và tình cờ gặp con gái của ông là Lê Thị Hương Liên. Lần gặp đầu tiên ấy đã để lại ấn tượng đặc biệt với người lính chiến. Ít lâu sau, anh tìm đến trường THCS Thanh Bình của Liên dạy học và giao lưu với một số thầy cô giáo của trường. Dần già, anh biết cô giáo Liên có rất nhiều chàng trai đang theo đuổi, thậm chí có người còn mang “Võng Trường Sơn” mắc tại nhà của bác Khôi. Mặc dù Quý là lính Trường Sơn, không có điều kiện làm như chàng trai đó nhưng anh nghĩ mình phải kiên trì, “cạnh tranh lành mạnh”. Sau này, nhiều đồng đội hỏi anh bí quyết của thành công đến với người vợ tài sắc bây giờ, anh cười đọc lại câu thơ của lính: “Ba năm du kích nằm kề, không bằng chủ lực nó về một đêm”.
Có lần tôi được gặp Hương Liên sau khi máy bay hạ cánh xuống sân bay Nội Bài. Liên đi cùng chồng, và chúng tôi cùng về Hà Nội. Trong khi dừng lại ăn trưa, Liên thật ân cần chu đáo với tôi như với một người anh vô cùng thân quý. Tôi thích ăn uống gì Liên cũng chiều. Khi biết những món ăn dân dã tôi thích như rau lang, bầu luộc thì Liên tươi cười bảo “anh hợp cạ ẩm thực với anh Quý nhà em đó”. Một người phụ nữ vừa duyên dáng vừa chu đáo như vậy quả là chỗ dựa vững chắc cho một nhà hoạt động như Quý. Cho nên khi đọc Hoàng Tiến viết về Liên với một câu nhận xét ngắn thôi, mà tôi thực sự tin: “Qua biết bao thăng trầm, chị luôn sát cánh cùng chồng, đảm đang lo việc gia đình, nuôi dạy con cái nên người và thành tài”. Sự kết hợp 2 quê Nghệ An và Thanh Hóa trong gia đình Quý như 2 mặt của một tờ giấy luôn gắn khít vào nhau để viết lên cả chặng đường gian nan vất vả, yêu thương cũng như những thành công trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Khép lại cuốn sách, tôi không chỉ nhớ về nhân vật chính là Phan Văn Quý, mà còn nhớ về cả những người đồng đội, những bậc tiền bối, những vị lãnh đạo tài ba luôn ở bên Quý, luôn ủng hộ Quý trong sự phấn đấu trưởng thành của anh để làm nên sự nghiệp của mình, cống hiến cho dân, cho nước, cho nhà. Đó là các vị Đồng Sỹ Nguyên, Nguyễn Quốc Thước, Phạm Tuân, Nguyễn Sĩ Dũng, Phạm Văn Tấn, Phan Văn Tân, Nguyễn Văn Ninh, Nguyễn Trần Thiết, Duy Tường, Hoàng Tiến và cả cô Chánh Văn phòng HĐQT Tập đoàn Thái Bình Dương - Nguyễn Thị Toàn… với những bài viết làm tôi hiểu thêm về sự bình dị, gan góc, tài ba của một con người dù ở cương vị nào cũng luôn nêu cao tinh thần của một người lính xả thân vì nghiệp lớn – Anh hùng LLVTND, Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch tập đoàn Thái Bình Dương. Nhưng cuốn sách còn để lại trong tôi một sự xúc động đến khâm phục về những đứa con của Quý từ khi còn nhỏ tuổi đã hiểu và chia sẻ cùng cha trong những khó khăn của đời thường, đó là khi cháu Dũng 7 tuổi đã đập con lợn đất lấy tiền mừng tuổi đưa cho cha đi tiếp khách, đó là cháu Hoàng biết gói tiền mừng tuổi vào túi nilon bí mật chôn vào chậu hoa trên sân thượng để góp tiền “đi thăm chị Hà” đang học bên Anh, trước năm 12 tuổi để được miễn giảm 50% vé máy bay… Cái tinh thần tiết kiệm ấy đúng là tinh thần của những con người xứ Nghệ mà không hiểu do gen di truyền hay do học được từ người cha mà các con rất đỗi yêu quý?
Nhiều người viết thường kết hợp tên Phan Văn Quý với các từ “yêu quý’, “quý mến”… Họ muốn nói rằng, anh đúng là Quý-quý. Tôi cũng nghĩ thế, một con người như vậy đủ làm cho tôi tự hào về những con người xứ Nghệ đã và đang làm cho quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp, sáng tươi. Vâng, Phan Văn Quý là một người con xứ Nghệ thật đáng quý, thật đáng tự hào và thật đáng trân trọng.
Nhạc sỹ, nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo
Tin mới nhất
• Baotanglichsuquansu.vn: Vẫn là người lính (20/03/2024)
• Báo Hòa Bình: Tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển (01/03/2024)
• Thơ của Anh hùng LLVTND Phan Văn Quý đăng trên Báo CCB Việt Nam (27/02/2024)
• Báo QĐND: Một cách làm từ thiện độc đáo (09/02/2024)
• Báo Đầu tư: Một số góp ý vào Dự thảo Nghị định quy định chi tiết Điều 190 Luật Đất đai (06/02/2024)
Tin cũ hơn